ТИРАНА (АА) – ЏИХАТ АЛИЈУ –
Поранешниот антинуклеарен бункер во главниот град на Албанија, Тирана, сега познат како „BunkArt 2“, им нуди на посетителите патување во длабочините на историјата, фрлајќи светлина врз она што се случило за време на комунистичката ера во земјата, пишува Анадолу.
Познат и како тунел на Министерството за внатрешни работи, изграден помеѓу 1981 и 1986 година, објектот е евидентиран како дел од проектот за изградба на бункери на комунистичкиот режим, што започна во раните 1970-ти и доведе до изградба на 175.000 бункери со различна големина низ целата земја.
Се смета за едно од последните „големи дела“ направени од комунистичкиот режим, бидејќи датумот на изградба е блиску до падот на комунистичкиот режим, а воедно е документирано и комунистичкото прогонство.
Овој бункер, со кодно име „Столбен објект“, се состои од 24 соби, апартман резервиран за министерот за внатрешни работи и голема сала наменета за на телекомуникации.
Како и многу други бункери со оваа големина, и овој е изграден да издржи можен хемиски или нуклеарен напад. И тогашниот премиер Мехмет Шеху и поранешниот диктатор Енвер Хоџа, кој ја наредил неговата изградба, никогаш не го виделе завршен бидејќи двајцата починале пред да бидат завршени работите.
– Бункерот почна да служи како музеј во 2016 година –
Влезот и излезот во бункерот се создадени неодамна, бидејќи во првичниот проект во тунелот можеше да се влезе само од внатрешноста на Министерството.
Зградата, која почна да служи како музеј во 2016 година, не е само физички бункер, туку содржи и бројни документи, фотографии, видеа и интерактивни експонати кои ја раскажуваат политичката историја на Албанија од 20-тиот век.
Преку овие изложби, посетителите имаат можност да дознаат за угнетувачката структура на комунистичкиот режим, лошите услови за живот на граѓаните и движењата за отпор против режимот.
„BunkArt 2“ се издвојува како втор дел од проектот што започна во ноември 2014 година, заедно со „BunkArt 1“, кој го вклучува и бункерот на поранешниот диктатор Енвер Хоџа на периферијата на Тирана.
Во музејот, посетителите можат да бидат сведоци на комунистичката ера, како и на албанската држава основана во 1912 година, подемот на монархијата, падот на монархијата, подемот на фашизмот и подемот на комунизмот.
– „Пред 9 години го трансформиравме во музеј, главно во чест на жртвите на комунистичкиот режим“ –
Сокол Селами, водич во „BunkArt 2“, во изјава за Анадолу, зборуваше за историјата на музејот и предметите и материјалите изложени во него.
Тој рече дека овој музеј некогаш бил вистински атомски бункер, изграден во 1981-86 година за министерот за внатрешни работи и началникот на полицијата во случај на војна, што никогаш не се случило. „Пред девет години го трансформиравме во музеј, главно во чест на жртвите на комунистичкиот режим“, рече Селами.
Селами објасни дека тие се потрудиле најдобро што можат да обезбедат нешто што никаде не е кажано за темната историја на Албанија.
Тој рече дека музејот има и изложби со дела од сите видови материјали од периодот 1912 до 1991 година, додавајќи: „Значи, досиеја, оружје, реликвии, делот за тоа како се користат вистински бубачки (за прислушување), мебел од тоа време, па затоа се обидовме сите материјали да бидат што е можно пооригинални од тоа време“.
Селами рече дека кога бил дизајниран, бункерот бил дизајниран да биде поврзан со разни министерства, додека сега кога станал музеј, сите тунели се затворени заради национална безбедност.
Тој истакна дека туристи од целиот свет, особено од Западна Европа, покажуваат интерес за музејот, додавајќи дека туристите од Турција се исто така љубопитни за мрачниот комунистички период на земјата и го посетуваат музејот со интерес.
– Туристите го откриваат музејот преку социјалните мрежи –
Мишел Софуси, која е со нигериско потекло, но живее во Велика Британија, рече дека местото го смета за „прекрасно“, додавајќи: „Го видовме музејот на социјалните мрежи. Ми се допадна, вратите се цврсти, не знаев од што е направен, го научив тоа тука“.
Сумеја од Франција, исто така, истакна дека за прв пат ја посетува Албанија. „Музејот е многу убав и интересен. Го видовме музејот на социјалните мрежи и дојдовме“, рече таа.
Друга туристка од Франција, Нуел Хосас, рече дека го посетила „BunkArt 2“ штом почнала да ја истражува Тирана и дека музејот бил интересен.
