Црквата Св. Доната (првично Света Троица) е највредниот споменик на предроманска архитектура од раниот среден век (IX век) во Хрватска и симбол на градот Задар, а поради својата необична форма е еден од најзначајните на таков вид во Европа.
Според видот на градбата, таа ги следи формите на дворски цркви со кружен план на подот од рановизантискиот до каролиншкиот период. Сепак, поради грубата монументалност (висина 27 и ширина 22 метри), необичната цилиндрична форма и двојниот внатрешен простор, се издвојува по својата оригиналност, без никакви директни модели. Според традицијата, ја изградил задарскиот епископ Св. Донат во 9 век, а се споменува во 10 век во неговото познато дело „За управувањето со државата“ од византискиот император Константин Порфирогенет. Првично беше посветен на Света Троица, а под името Св. Доната почнала да се нарекува Доната дури во 15 век.
Црквата е изградена во стилот на старите хрватски архитектонски решенија со изобилство од малтер и кршен камен. Поголемиот дел од архитектонската декорација, како и монолитните столбови во црквата се од античко потекло и главно потекнуваат од руинираниот римски форум. Кога биле изложени темелите на објектот заради истражување, откриена е цела низа тамбурашки римски столбови на кои почива црковниот објект, изградени директно на остатоците од форумот.
Архитектонскиот дизајн на црквата се состои од две концентрични цилиндрични ѕидни структури околу централен кружен простор, како нивните индиректни модели - црквата Сан Витале во Равена и Паласната капела Карло Велики во Ахен. Поширокиот валјак го формира надворешниот кружен ѕид на црквата, на кој се додадени три полукружни апсиди во правец на исток во целата висина на двокатниот простор. Троапсидалното светилиште со радијално поставени апсиди е креативен придонес што ја прави црквата поблиска до средновековната градба отколку до архитектонскиот израз на доцната антика.
Надворешната површина на ѕидот е украсена со плитки кревети, а од внатрешната со полукружни ниши. Прозорците се наредени помеѓу креветите. Периферниот ѕид е поделен на приземје и кат. Во висина на првиот кат, периферната ѕидна конструкција е поврзана со централниот цилиндар, со што се формира галерија на првиот кат до централниот простор.
Централниот кружен простор е единствен по целата висина на објектот, а затворен е со потесна цилиндрична ѕидна конструкција која завршува во централна тамбура со покрив во форма на плиток конус. Во приземјето, оваа конструкција се потпира на шест монументални столбови, меѓусебно поврзани со сводови и две монолитни столбови кои се отвораат со три лака кон апсидите. Просторното движење е активирано и подредено на вертикалата на централниот простор. Истиот распоред се повторува и на првиот кат, но таму отворите се многу пониски и движењето е попасивно. До галеријата (матронеј) се стигнува по кривулесто скалило што водат до неговото предворје.
Просторноста е минимална и покрај големиот број на отвори на прозори, бидејќи светлината е дифузна и не допира до далечните делови. Масивноста, цврстината на ѕидот, иако малку се негирани со аркадни отвори и прозорци, речиси и да нема елемент на скулптурално распаѓање.
Црквата има три врати: главната врата е директно спроти светилиштето, а страничните врати се лево и десно. Првично замислена како самостојна градба, оваа црква веројатно при изградбата се здобила со неколку доградби, па станала составен дел од епископскиот градежен комплекс до катедралата Св. Повеќе. Така настанал предворјето (нартексот) што води до катедралата. Нартексот последен пат е обновен во 18 век, кога датираат прозорците на првиот кат. На првиот кат од јужната страна на црквата има три големи оградени прозорци кои некогаш воделе до просторот прикачен на јужниот ѕид на црквата, кој бил срушен во 20 век. Црквата долго време била надвор од сакрална функција, а од 1893 до 1954 година во неа бил сместен Задарскиот археолошки музеј.
