Од 225 километри на реката Емералд, поголем дел, дури 203 километри, тече низ територијата на Босна и Херцеговина, додека 22 километри од Неретва течат низ хрватската територија, пред да се влее во Јадранот.
Иако оваа река, која е позната по својата карактеристична смарагдно-зелена боја, тече низ многу градови и градови, Мостар е поврзан со неа на посебен начин. Токму во тој град се наоѓа познатиот Стар мост, кој според „Википедија“ е прогласен за дел од светското наследство од УНЕСКО.
Народна легенда за смарагдната река
Ноќта помеѓу 1 и 2 август секоја година се слуша реката Неретва и според народните преданија се слушаат чудни звуци кои за некои луѓе наликуваат на татнеж. Се верува дека оваа необична река тоа го прави за да не ги повика своите жртви, наведува „Колинарика“.
Оние кои се запознаени со овој фолклор и кои ја почитуваат реката, никогаш нема да се капат во неа во тие денови, бидејќи се верува дека Неретва ги зема нејзините жртви. А приказната е поврзана со сосема необичен настан и човек, кој остана запаметен како Жолт, бидејќи имал жолта коса и веѓи.
Не се знае кој бил, ниту од каде дошол во Мостар, но тој и настанот на кој учествувал се заслужни за создавањето на оваа легенда. Беше запаметен како пристоен и добар човек, кој шеташе низ Мостар и разговараше со пазарџиите.
Во тоа време, жителите на Мостар, град кој се наоѓа на брегот на Неретва, особено внимаваа да не дозволат децата да пливаат во реката на 2 август. Се знаеше дека реката мора да се почитува, како што се знаеше дека е ден кога не треба да се плива во неа.
Сепак, Жолта не знаеше дека …
Беше 2 август кога Жути ја почувствува неподносливата топлина и сакаше да се разлади во Неретва. Според народните преданија тој ја соблекол облеката која уредно ја оставил на брегот и влегол во реката.
И оттогаш му се губи секаква трага. Иако жителите на Мостар се обиделе да го најдат, никој од нив не се осмелил да ја допре облеката на непознатиот. Чаршијата зборуваше, луѓето измислуваа приказни за самовили и други митски суштества кои ноќе танцуваа околу неговата облека, но од Жолта немаше ни знак ни глас. Изгледа Мостарчани заборавија на Жуто. А можеби ќе имаше да не се појавеше повторно во чаршијата една есен, но овој пат молчеше. Иако имаше и такви кои се дрзнаа да го прашаат каде беше толку долго, одговор не добија. По неколку години, Жути, кој дотогаш само бесцелно талкаше низ градот на Неретва, не можејќи да изговори ниту еден збор, едноставно исчезна. Меѓутоа, иако си заминал ненадејно, како што дошол, Жути бил инспирација за еден од најистакнатите Мостарци од тоа време да ја раскаже оваа легенда. А таа е, во најмала рака, необична.
Митски суштества кои живеат под вода го однеле Жуто во длабочините на Неретва, каде што морал да им служи. Но, тогаш една од морските самовили се заљубила во него, вели легендата. И како што обично се случува, случајно дознала дека Жути всушност не знаел за верувањето дека тој ден не треба да се плива во Неретва. Затоа, и покрај љубовта што ја чувствува кон него, сепак решила да му помогне да се врати во својот свет, сфаќајќи дека едноставно нема место во длабочините на Неретва. Таа го замолила нејзиниот татко да и ја исполни желбата, што и го направил. Но, не целосно, бидејќи условот на таткото бил Жолут да се врати во својот свет неми, за да нема можност да ги информира луѓето за митските суштества што живеат во долината на Неретва.
Посебно е интересно што оваа народна приказна е поврзана со една позната народна поговорка, која се користи и денес, а која гласи: „Напален е како жолт!“
Активности на Неретва
Особено љубителите на рафтинг и кањонирање се воодушевени од оваа река, поради исклучителните природни карактеристики по кои е позната. Горниот тек на реката, кој извира во подножјето на планината Јабука, е интересен поради екстремно ниските температури, па Неретва, како што истакнува „Велкометокоњиќ“, често се карактеризира како една од најстудените реки не само во земјите. низ кој тече, но и во целиот свет.
telegraf.rs
