Барселона, главен град на шпанската автономна покраина Каталонија и главен трговски и индустриски центар во Шпанија, едно од најголемите пристаништа и најголемиот град на Средоземното Море. Урбаното подрачје на градот се протега надвор од границите на градската администрација на површина од околу 803 km² и има над 4.200.000 жители, што го прави шестото по големина метрополитенско подрачје во Европа.
Барселона се наоѓа во мала крајбрежна рамнина недалеку од француската граница во подножјето на планината Колсерола.
Денес Барселона е важен културен центар и една од водечките туристички дестинации со богато културно наследство. По Париз, Лондон и Рим, Барселона е четврти најпосетуван град во Европа, а со 5 милиони туристи годишно е најпопуларна туристичка дестинација во Шпанија.
Основата на Барселона ја опишуваат две легенди. Првиот го споменува митскиот грчки херој Херкулес како основач на градот, 400 години пред основањето на Рим. Во вториот се споменува Картагинецот Хамилкар Барка, таткото на Ханибал, кој во 3 век п.н.е. Кр. градот го нарекол Барчино, по името на неговото семејство. Навистина, името Барселона потекнува од древното ибериско феникиско (користено од Картагинците) Баркено, кое останало напишано со левантинско-ибериско писмо на античка монета – Баркено на левантинско-ибериско писмо.
Грчките извори го нарекуваат Βαρκινών, Barkinṓn, а по римското освојување околу 15 п.н.е. п.н.е., Римјаните создале воена тврдина (castrum) во нејзиниот центар (Mons Taber) и ја нарекле Barcilonum и Barceno. Со текот на времето, местото се развило во силна трговска колонија, Colonia Faventia Julia Augusta Pia Barcino или Colonia Julia Augusta Faventia Paterna Barcino, која била поголема од блискиот Тарако (денешна Тарагона). Градот растел околу пристаништето и бил ослободен од царски даноци, а ковал и свои пари, од кои е зачуван оној со ликот на царот Галба од 3 година. пр. Кр.
Градот бил освоен од Визиготите на почетокот на 5 век и станал главен град на цела Хиспанија. Бил окупиран од Арапите во почетокот на 8 век, но веќе во 801 година бил освоен од Луј I Побожниот, син на Карло Велики, кој го основал „Хиспанскиот марш“ (Marca Hispanica) како округ управуван од грофовите на Барселона.
Грофовите од Барселона станаа исклучително независни и ја проширија својата територија на цела Каталонија. Во 1137 година, Арагон и грофицата од Барселона биле споени во лична заедница со бракот на грофот Рамон Беренгер IV. и Петронила од Арагон, чиј син, Алфонсо II. Арагонски, владеел со Кралството Арагон во 1162 година. Кралството Арагон доминирало на Медитеранот, со прекуморска територија во Неапол и Сицилија, но и во Атина во 13 век. Со создавањето династички врски со Кастилја во 13 век, започна падот на моќта на Барселона.
Свадбата на Фердинанд II. на Арагон со Изабела I од Кастилја, двете кралски линии биле обединети и центарот на кралството станал Мадрид. Финансиското значење на Барселона, како пристаниште на Средоземното Море, беше окончано со колонизацијата на Америка, која ја префрли трговијата кон Атлантикот. Но, Барселона стана центар на каталонскиот сепаратизам по каталонскиот бунт (1640-52) против Филип II. Големата чума од 1650-1654 година го намалила населението на половина, а Наполеонските војни го опустошиле.
Некои важни римски урнатини се наоѓаат над денешната Пласа дел Реи, а типичната римска мрежа урбанизација сè уште може да се препознае во планот на стариот град. Дел од римските ѕидини биле вградени во катедралата, која била основана во 343 година со основањето на епархијата.
Центарот на стариот град се состои од средновековното јадро (готска населба, каталонски Barri Gòtic), со мрежа од тесни кривулести улици; на највисоката точка на стариот град се издига катедралата од 14 и 15 век, одличен пример на каталонската готика. Центарот на градот е поврзан со поновите квартови.
Најпознатите градби во градот се делата на Антони Гауди, а градбите на Арт Нову Палау де ла Музика Каталона и болницата де Сант Пау, создадени во златното доба на Барселона, кои сега се светско наследство на УНЕСКО.
Центарот на новиот град е Пласа Каталуња, од која живописната Ла Рамбла се спушта кон брегот. На горниот дел од Авингуда Дијагонал се наоѓа трговскиот центар на градот. Барселона има 4,5 километри плажи, од кои најстарата и најголемата е Барселонета, долга 1.100 метри Барселона има 68 паркови, од кои 11 се историски, 5 ботанички, 6 шумски и 45 урбани. Најголем од нив е Montjuïc, а најпознат е Parc Güell, дизајниран од архитектот Антони Гауди. Само градските паркови покриваат 20% од градската површина.
